BEELDCULTUUR (1)
Although we read with our minds, the seat of artistic delight is between the shoulderblades.That little shiver behind is quite certainly the highest form of emotion that humanity has attained when evolving pure art and pure science. (…) If we are not capable of enjoying that shiver, if we cannot enjoy literature, then let us give up the whole thing and concentrate on our comics, our videos, our books-of-the-week.
Vladimir Nabokov
Mijn oudste kleinzonen raden mij via Whatsapp (en nu ze bij ons logeren ook direct mondeling) tv-series aan. ‘Die moet je zien, opa.’
Dus kijk ik een enkele keer naar Arrow, naar Grimm, naar Elementary, en wat vaker naar Lie to me en The Mentalist (die ik zelf heb ontdekt). Dan zijn er nog een stuk of 5 andere series (zie ik uit mijn ooghoek, daar kijk ik niet naar, dat wordt mij te veel). Waar halen ze de tijd vandaan, vraag ik mij af. Ze moeten ook nog gamen, en dan is er de school met veel huiswerk, vrienden, vriendinnen, en helemaal achteraan komt dan de sluitpost: slaap.
Ik vind het wel leuke verhalen voor verloren momenten, die series (met als favoriet The Mentalist – dit zeker ook, omdat de hoofdpersoon hetzelfde beroep heeft als de hoofdpersoon van de roman die ik aan het schrijven ben). Ik heb altijd van strips gehouden en het zijn bewegende strips. Meestal begin ik, net zoals trouwens bij veel strips, mij na enige tijd te vervelen. Dan heb ik mijn verloren moment wel weer teruggevonden. Daar komt bij dat die galmende geluiden, die opgepimpte stemmen, alsof ze in een echokamer zijn opgenomen, en die vaak stupide en doorzichtige plots mij te veel storen.
Wat in al die series gewoon lijkt te zijn – en waarschijnlijk dus ook in de cultuur die door de series wordt gepromoot – is dat je all right bent, in ieder geval zegt dat je all right bent. Ik zit stomverbaasd te kijken. De hoofdpersoon heeft zojuist een gruwelijke schietpartij ongeschonden overleefd (nou ja, hij heeft een hoofdwond en zijn arm ligt in een rare draai – zou mij zeker een paar maanden kosten) en zijn superieur, de hoofdinspecteur van de speciale politiedienst, schudt hem de hand die niet in de kreukels ligt en zegt: ‘Are you all right?’ Wat denk je dat de hoofdpersoon zegt? Hij zegt: ‘Yeah, I’m ok.’ Of erger nog: na de gewelddadige dood van vrouw en kinderen zit de hoofdpersoon zichtbaar vertwijfeld ineengedoken op een stoel, een collega of vriend ziet hem daar zitten, loopt naar hem toe en zegt medelevend: ‘Are you all right’. De hoofdpersoon kijkt op, knikt en zegt: ‘Yeah, I’m fine’.
Volkomen gestoord. Net zo gestoord als de uitwisseling waarmee in zulk soort series een telefoongesprek, bij voorkeur tussen kind en ouders, wordt beëindigd: ‘Love you’ (vader of moeder) – ‘Love you too’ (kind). Zo hoort het. Samen door de fluwelen tunnel, en dan is het gesprek voorbij. Geeft zo’n goed gevoel. Daar gaat het immers om in het leven. I am ok, you are ok – Love you, love you too.
En nog iets anders. Het is niet echt. Dat weet de kijker, dat weet de speler, en ze weten het van elkaar. Het is snel in elkaar geflanste namaak, waar de clichés de dienst uitmaken. Niets is een eerste ervaring, fris als de lente. Het is een werkelijkheid zonder echte kanker en zonder echt verlies, een werkelijkheid ook zonder liefde voorbij lekker en leuk, een werkelijkheid waar het voor boven de 16 erom gaat of je goed in bed bent, wat dat dan ook mag betekenen, een werkelijkheid voor boven de 6 waar vrienden die vijanden zijn geworden zich met elkaar verzoenen vlak voordat de minst belangrijke van de twee op pijnlijke wijze overlijdt en dus uit de serie wordt geschreven. Ja, dat is misschien wel de kern van deze onechte werkelijkheid: hier betekent de dood dat je uit de serie wordt geschreven en liefde dat je er nog een tijdje in blijft.
(slot volgt)
Excuses Hans voor mijn slordige lezen, je noemt inderdaad ‘die’ bepaalde series.
En ook ik heb genoten van True Detective , vooral omdat de focus lag op de psychische en, min of meer, ook geestelijke ontwikkeling van de hoofdpersonen.
(bovendien lijkt Woody Harrelson bijna sprekend op mijn oudste zoon, dus dat was een extra bonus voor mij).
@Victorine: Ik heb nog eens overgelezen wat ik heb geschreven, maar volgens mij scheer ik niet alle tv-series over één kam. Ik schrijf over bepaalde series die mij door mijn kleinzonen zijn aangeraden (ik noem ze aan het begin). Op deze series heb ik kritiek en ik beleef er ook een zeker plezier aan, zoveel plezier dat ik ernaar blijf kijken. Dat laatste verbaast mij en is aanleiding tot mijn onderzoek.
Het verbaasde mij indertijd dat zoveel toch intelligente mensen, vooral vrouwen, gefascineerd waren door series als The Bold and the Beautiful en Goede Tijden Slechte Tijden en geen aflevering wilden overslaan. Ik begreep daar niets van. Langer dan 5 minuten kon ik het niet aanzien. Ik vond het rampzalig slecht spel, gladde karakters, lelijk gefilmd, lelijk geluid. En nu merk ik dat ik zelf toch blijf kijken naar iets dat niet minder lelijk, glad en onecht is. Er worden door deze series andere knoppen ingedrukt dan door The Bold and the Beautiful, meer knoppen waar mannen en jongens gevoelig voor zijn, vermoed ik, maar fundamenteel is er geen verschil.
Daar komt bij dat ik, ook als schrijver, geïnteresseerd ben in de overgang van woord- naar beeldcultuur. En, zoals je weet, ben ik al veel langer geïnteresseerd in de cluster escape-herhaling-verslaving (zie deel 2 van mijn artikel).
Ik ga kijken naar Homeland. Bedankt voor de tip. Ik vond True Detective en Olive Kitteridge de beste series van het afgelopen jaar. Zien!
Homeland 4 gezien.
Ik zeg :” kijken.
Heb met interesse je blog gelezen. Ik herken helemaal wat je schrijft. Het onechte. Ik denk dat dit minder aan de series ligt, maar aan de Angelsaksische achtergrond van de acteurs en de makers. Ik woon nu 7 jaar in Glastonbury, in het ZuidWesten van Engeland en een van de dingen waar ik het meeste aan lijdt, is de ‘keeping up of appearances’. Echt zijn is ‘not done’. Het is heel gewoon om hier te vragen: ‘ You’re allright?’ En dan hoor je te zeggen: ‘Yeah, I’m fine.’ Ook al ben je het helemaal niet. Er is zo’n dikke muur van ‘beleefdheid’ en ‘hoe het hoort’. Als ik echt ben, een beweging maak vanuit mijn hart, probeer een rechtstreeks menselijk contact te maken, is er dikwijls zo’n bevreemding en angst. Je ziet hoe mensen zich bedekken met beleefdheid, zich terugtrekken, de ogen gaan angstig staren en langs je heen kijken. ‘They feel embarrassed’. Ik heb het opgegeven. Tenslotte ben ik hier de gast in een andere, heel andere cultuur en heb me aan te passen. Ik heb soms iets aan een woord van Hans van vroeger, van de ITIP weekeinden. ‘Na al het werken aan je zelf, aan het terugvinden van de oorspronkelijke verbinding (zoiets was het ik kan niet letterlijk citeren) is er toch opeens weer dit: ‘Er is toch armoede.’ (in mijn geval het gebrek aan harts verbinding. de eenzaamheid hier) En dat is het dan. Daar wil ik het mee doen! ‘Uw genade is mij genoeg.’
Lieve Hans, mbt de doorsnee tv series heb je gelijk. Maar je klinkt een beetje zuur en ouderwets als je ze allemaal over een kam scheert
Ikzelf verheug me enorm op het 4de seizoen van “Homeland” dat vanavond om 20.30 op npo 3 van start gaat.Echt een aanrader: intelligent scenario, uitstekende acteurs, realistische, gecompliceerde personages, actuele internationale politieke situaties en nagelbijtende cliffhangers.
Ik ga er zo echt voor zitten en genieten.