Geloven in vier delen (3)

Geen enkele Maleisische christen mag zijn God ‘Allah’ noemen. Volgens het hooggerechtshof van het Aziatische land is de godsnaam geen integraal onderdeel van het christelijk geloof en kan hij zorgen voor verwarring.
Trouw, 14 oktober 2013

Het geloof, ieder geloof, kan tot een ziekelijke macht worden wanneer het wordt gegoten in afgebakende concepten en vervolgens wordt opgelegd aan anderen.
Het doet er daarbij niet toe of er wordt geloofd in een bepaalde God of dat er juist niet wordt geloofd in ‘al die onbewijsbare onzin’. De mensen die zeker weten dat er niets is, zijn immers net zozeer gelovigen als de mensen die in het algemeen gelovigen worden genoemd.

Of mensen nu vast geloven in een God of in een Niet-God, of zij in iets of in niets geloven, maakt eigenlijk niets uit. Het is beide een vorm van geloof. Je kunt niet vast in niets geloven, want als je gelooft in niets, is niets niet niets maar iets. Deze wijze van geloven veronderstelt immers altijd iets.
Als mensen echt een bepaald geloofssysteem aanhangen en daar graag over discussiëren en als het even mogelijk is met al hun middelen hun specifieke geloof willen verbreiden, loop ik liever een straatje om.

Zo kan ik mij van alles voorstellen omtrent een voortbestaan na de dood, en het ene geloofssysteem vind ik daarbij aantrekkelijker dan het andere, maar het blijven geloofssystemen. Ik presenteer ze niet als een zekerheid en ik ga ook geen verbinding aan met anderen op grond van een gedeeld geloofssysteem.

*

Waar komt toch die hardheid vandaan, waarmee juist dat tere, dat meest onbewijsbare, gepresenteerd wordt als waarheid en aan anderen wordt opgelegd? De hardheid van de christelijke, boeddhistische en islamitische fundamentalisten, de hardheid van de liberale, de socialistische en de communistische geloofszekeren, de bekeringsijver van fanatieke vegetariërs en geheelonthouders, de veroordelende houding ten opzichte van elkaar van allerlei soorten genezers? Waarom wordt de twijfel buitengesloten en de andersdenkende tot vijand, tot duivel verklaard?

Ik vermoed dat dit komt doordat hetgeen je ten diepste gelooft om te beginnen zo intiem en weerloos is. Het is heel eigen, heel nabij en toch heeft het een bestaan van zichzelf, als een klein onschuldig kind, dat je onder je hoede hebt. Als dan iemand dat kind te na komt, reageer je razend en sla je van je af met alle middelen die je tot je beschikking hebt. ‘Mijn kind heeft gelijk,’ roep je, ‘hij liegt nooit. Blijf van hem af!’ Terwijl die ander ook zo’n kind heeft, heel anders natuurlijk, want het is het kind uit een andere familie, maar toch…
De grote mensen willen niet weten dat het tere teer is en dat ze daarin zo weerloos zijn. Zij vechten met elkaar over hun kinderen, terwijl de kinderen, zoals ze zijn, gewoon met elkaar zouden kunnen spelen.

*

En dan krijg je van die uitspraken zoals van de orthodox-protestantse predikanten, voorgangers en politici die hartje winter hun handtekening zetten onder de Nashville-verklaring die zich stevig uitsprak tegen homoseksualiteit en transgenders. Zij lieten weten dat ‘God het huwelijk heeft bedoeld als een levenslange verbondsrelatie tussen één man en één vrouw.’
Ik vat het kort samen, maar die zin staat er letterlijk zo in.

Ik was niet verbaasd over de algemene inhoud van de tekst, ik wist dat veel orthodoxe christenen zo dachten, maar wel over de toelichting: dat God het huwelijk heeft bedoeld als een levenslange verbondsrelatie tussen één man en één vrouw.
Dat vond ik wel heel ver gaan, ook voor orthodoxe christenen. Niet ‘In de Bijbel staat… en daar geloof ik in’, maar ‘God heeft het huwelijk bedoeld als…’ Wat spreekt daar een arrogantie uit! Zij zijn er dus zeker van dat hetgeen zij geloven ook precies zo door God wordt bedoeld.
Wat een omlijnde voorstelling van de Ene! De Onbenoembare is een iets geworden, een Iets met een hoofdletter, maar toch: een object.
En dat door mensen die zich godsdienstig noemen. Raar hoor, want hier wordt niet God gediend, maar is God in dienst van de mensen gekomen.
Van de mensen? Van de vooronderstellingen van de mensen!

Toen ik hierover las, nu zes weken geleden, dacht ik: daar moet ik maar eens wat over schrijven. Niet zozeer over die orthodoxe christenen, want die zijn niet zo belangrijk meer, dat lijkt mij een aflopende zaak, maar wel over de ziekelijke macht die het geloof, ieder geloof, kan uitoefenen wanneer het wordt gegoten in afgebakende concepten en vervolgens wordt opgelegd aan anderen.

(slot volgt)

Geplaatst in Hans' weblog
4 reacties op “Geloven in vier delen (3)
  1. pieter loef schreef:

    echt een tekst voor deze tijd !
    waarin menigeen zich ingraaft in een eigen stelling,
    mening,visie,boodschap of opinie.
    opperste individualiteit als afbakening en verweer.

  2. Nel Beekman schreef:

    Wat een verblijdend stuk.
    Ik kan van alles gaan verzinnen maar dan doe ik u eigenlijk te kort.
    Geweldig hoe u oa verwoord dat er vraagtekens te plaatsen zijn bij de zekerheid waarmee van alles en nog wat beweert wordt.
    Als moeder van twee zonen die homoseksueel zijn omarm ik uw visie op de Nashville verklaring. Het is bijna nog erger dat een aantal predikanten denkt met een nieuwe verklaring te moeten komen waarin “ beter uitgelegd wordt ” hoe de gelovigen de oorspronkelijke of de nieuwe verklaring moeten lezen of iets van dien aard.
    Ik ben vaak blij met en stil van wat u schrijft maar soms vind ik het een beetje vaag of weet ik niet hoe te reageren. Dit keer heb ik de neiging om hetgeen u schreef te printen en te verspreiden.
    Heel veel dank voor het zoveelste inspirerende stuk.
    Lieve groet.

  3. Miomi schreef:

    dag Hans..
    ik ben blij met je ..je hebt het woord ,de ruimere betekenis van Geloof in zijn kern weten uit een te zetten;
    dat doet deugd ..en ik zou dit stukje zo menigeen willen laten lezen, tot zich laten nemen en dan samen erover in uitwisseling gaan .zodat er verbinding kan ontstaan…zoals de kinderen die spelen in een kring..met vreugde
    om het spel wat hen raakt….

  4. Gert schreef:

    Dag Hans,

    Fijn om te lezen. Je verwoord prachtig hoe “gelovigen” hun waarheid claimen en als machtsmiddel gebruiken. Ik wou alleen dat ik je optimisme over the orhtodoxie kon delen:
    Je schrijft: “Toen ik hierover las, nu zes weken geleden, dacht ik: daar moet ik maar eens wat over schrijven. Niet zozeer over die orthodoxe christenen, want die zijn niet zo belangrijk meer, dat lijkt mij een aflopende zaak.”
    Ik zie het eerder de andere kant op gaan, met een dreigende milleu ramp in het vooruitzicht wordt de neiging om je vast te klampen aan “het geschrevene” denk alleen maar groter. Daar zit een groot gevaar in omdat mensen die geloven dat zo’n millieu ramp voorbeschikt niets zullen doen om hem te voorkomen.

Laat een antwoord achter aan Miomi Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

*